Wat is een winning?

1. het winnen
2. plaats waar gewonnen wordt en dan gaat het meestal over een delfstof (aardgaswinning, steenkoolwinning,…)
3. pachthoeve

Het is in deze laatste betekenis dat de Kattezwans gebruikt wordt.

Begin 20ste eeuw huurde de familie Bielen-Vandersmissen de hoeve van een Brusselse eigenares: Hubertine Henriette Thérèse Félicité, baronne de Cécil. Zij was de echtgenote van Jean François de Géradon. Na haar overlijden in 1907 kwam de winning in het bezit van haar dochter Louise Charlotte Marguérite de Géradon die einde 1913 de hoeve te koop zette. De zoon Bielen kocht het goed: Frederic Joseph Bielen, samen met zijn echtgenote Stephanie Franssens.

In de toenmalige akte werd het bezit als volgt beschreven: eene winning met toebehoorten, tuin, vyver, schaapsweide, boomgaard, bouwland en bosch; groot samen twee hectaren vyf en zestig aren zestig centiaren, ter plaatse genoemd “Achter de Kattezwans …                      

De akte werd verleden voor notaris Goetsbloets in Hasselt op 17 februari 1914.

De kleinzoon van deze Jozef Bielen  woont nog steeds op de Kattezwans: Ivan Vanschoenbeek.

Hieronder een deelkaart van het primitief kadaster van Herk-de-Stad, waar de Kattezwans terug te vinden is van het nummer 429 tot en met 441 (zie rode pijl). De kaart dateert uit ca. 1844. Toen was Willem Arnold Marie Briers, zoon van Gerard Gaspar Arnold en Maria Margaretha Roelants, de eigenaar. De familie de Cécil en de familie Briers zijn met elkaar verwant en daarom is er een sterk vermoeden (geen bewijs!) dat de Brusselse barones door erfenis in het bezit kwam van de Kattezwans.

In het “Aenkondigingsblad der provincie Limburg” van 4 juli 1914 lezen we dat notaris Van der Smissen uit Lummen op 6 juli 1914 “gras en nagras” zal verkopen o.a. afkomstig van de winning van de Kattezwans (zie de link hieronder)

19140704 – Aankondigingsblad der provincie Limburg

Urbaan De Bruyn herinnert zich de Kattezwans nog als volgt:

“Haast elke zondag ging ik met een kruikje er melk halen. Net na de oorlog ging tante Paula (Paula De Bruyn) er met een ijzeren mandje een 20-tal eieren halen. In de omgeving en ook bij de familie De Bruyn-Bielen waren er toen Canadezen ingekwartierd. Een paar jonge, frisse Canadezen in een open jeep, stopten naast haar “en vroegen haar iets”, zei ze later tegen Bonneke (Elvier Bielen). Aangezien ze maar één woord Engels sprak, zei ze “yes”. Prompt leende de jongemannen haar korfje even en vervingen de eieren door repen chocola, ‘sjikken’ en een blikje cornedbeef!

Toen pa (Jozef De Bruyn) in 1937 zijn lmperia kocht en nog geen garage had, werd de auto daar in de schuur gestald. Dat was telkens toch zo’n anderhalve kilometer te voet gaan om de auto te gaan halen!”